Dobia e turpit
Turpi është dhe në të shprehur me qëllim pastrimin e gjuhës prej çdo gjëje që gabon.
Turpi duhet të jetë edhe në marrëdhëniet me njerëzit, në mënyrë që të tregohet morali i vërtetë i myslimanit, duke u larguar prej hipokrizisë, shpikjeve dhe zbukurimeve të panevojshme.
Aliu – Allahu e nderoftë fytyrën e tij! – ka thënë: “Kush vish me turp rrobën e tij njerëzit nuk e shikojnë të metën e tij.”
Thuhet: ” Me të vërtetë turpi është argument i mirë tërësisht.”
Disa dijetarë kanë thënë: “Realiteti i turpit është morali që dërgohet për braktisjen e së keqes dhe ndalon mangësinë e hakut të tjetrit.
Turpi largon dyshimet. Kush e ndan turpin bie rob i gjynaheve dhe mëkateve.
Turpi ka një vend të madh tek Allahu i Lartësuar, i cili e fton njeriun për te vepra e mirë dhe e largon prej veprës së keqe. Prej kësaj del se turpi është i tëri i mirë, i begatë dhe i dobishëm për atë që e zotëron.
Transmetohet në hadith se Umran bin Husejn – kënaqësia e Allahut qoftë me të! – ka thënë se ka thënë Profeti – paqja dhe bekimi i Allahut qoftë me të! –: “Turpi është tërësisht i mirë.” Muslimi, Ebu Daudi.
Ibn Kajm – Allahu e mëshiroftë!– ka thënë: “Prej gjynaheve dhe mëkateve është largimi i turpit, i cili është lëndë jetike për zemrën. Është baza e çdo të mire. Largimi i tij është largimi i të mirës në tërësi.
Ebu Mes’udi – kënaqësia e Allahut qoftë me të! – ka thënë se ka thënë Profeti – paqja dhe bekimi i Allahut qoftë me të!–: “Ajo që kanë arritur njerëzit prej thënies së profetëve të parë është: nëse nuk turpërohesh vepro çfarë të duash.” Buhariu, Ibn Maxhe.
“…E ndalon njeriun prej të këqijave dhe nëse e braktisë atë detyrohet të veprojë çdo të keqe. Ka thënë Imam En Neueui: ‘Çështje e lejuar.’ D.m.th.: Nëse do të veprosh diçka dhe nuk turpërohesh prej Allahut e as prej njerëzve e vepron ose nuk e vepron. Thuhet: ‘Është çështje kërcënimi me kuptimin nëse e braktis turpin vepro ç’të duash, por në të vërtetë Allahu është Gjykuesi për të. Kjo tregon se turpi është prej çështjeve madhore…’” “Fet’hul Bari” i Ibn Haxher.
“…kur turpi humbet, njeriut nuk i bënë përshtypje më pas se çfarë vepron…” “Hashijetu” Ibn Maxhe.
Ebu Hurejra – kënaqësia e Allahut qoftë me të! – ka thënë se ka thënë Profeti – paqja dhe bekimi i Allahut qoftë me të! –: “Besimi është shtatëdhjetë e ca pjesë ose gjashtëdhjetë e ca pjesë. Më e mira e tij është thënia LA ILAHE IL ALLAH dhe më e vogla e tij është largimi i pengesës prej rrugës. Turpi është pjesë e besimit.” Muslimi, Ebu Daudi.
Ka qenë një person prej sahanëve i cili qorton vëllanë e tij, e fajësonte për turpin e madh të tij. I kërkon atij që të pakësoj prej këtij turpi. Aty kaloi Profeti – paqja dhe bekimi i Allahut qoftë me të! – dhe e dëgjon këtë.
Transmetohet prej Abdullah bin Umer – kënaqësia e Allahut qoftë me të! – se Profeti – paqja dhe bekimi i Allahut qoftë me të! – kaloi pranë personit që po qortonte vëllanë e tij për turpin, i cili i thoshte: “Ti turpërohesh… deri sa i thotë po të dëmton.” Profeti – paqja dhe bekimi i Allahut qoftë me të! – i thotë: “Lëre! Në të vërtetë turpi është prej besimit.” Buhariu.
“Njofton Ibn Et Tin prej Ebu Abdul Melik se këtu ka për qëllim besimin e plotë. Ebu Ubejd El Hereuiju ka thënë se i turpëruari me turpin e tij shkëputet nga gjynahet dhe bëhet si besim i prerë midis tij dhe gjynahit. Ijadi dhe të tjerë veç tij kanë thënë se është bërë turpi prej besimit edhe nëse është instinktiv, sepse përdorimi i tij në bazë të ligjeve të lejuara kërkon qëllim, përvetësim dhe dije. Ibn Kutejbe ka thënë se turpi e pengon personin që e ka këtë cilësi për kryerjen e gjynaheve, ashtu sikur e pengon besimi. Ka thënë Er Ragib se turpi është brengosja e vetes ndaj së keqes. Është prej të veçantave të njeriut për t’u ndalur nga kryerja e gjërave të qejfit duke mos qenë si kafshët”. “Fethul Bari” i Ibn Haxher.
Turpi dhe besimi janë “shokë” të pandarë
Ibn Umeri – kënaqësia e Allahut qoftë me të! – ka thënë se ka thënë Profeti – paqja dhe bekimi i Allahut qoftë me të! –: “Turpi dhe besimi janë të bashkëngjitura së bashku, nëse njëra prej tyre ngrihet, ngrihet dhe tjetra” Hakimi. E saktëson Albani.
Turpi për muslimanin nuk duhet të bëhet pengesë për thënien e së vërtetës, kërkimin e dijes, urdhërimin në të mira dhe ndalimin nga të këqijat. Në këto thjeshtësia nuk ka pse të kihet turp, por muslimani për këtë duhet të veprojë me edukatë dhe maturi. Kur kërkon dije nuk ka pse të kihet turp për të pyetur atë që nuk e di.
Kanë qenë sahabët që e pyesnin Profetin alejhi selam në çështjet më të holla dhe i përgjigjej atyre pa ndonjë drojë apo turp.
Aishja ka thënë: “…Gratë më të mira janë gratë e ensarëve, të cilat nuk i pengoi turpi që të pyesnin për fenë për ta kuptuar atë.” Ebu Daudi.
Prej turpi të muslimanit është që të ulë shikimin e tij prej gjëra të ndaluara. Gjithashtu, muslimania duhet të veshë rroba të gjëra dhe të jetë e mbuluar sipas kritereve të përcaktuara në sheriat, duke mos paraqitur prej trupit të saj ato që janë të ndaluara. Ta ketë turpin prioritet në sjelljen e saj për të treguar pastërtinë në të gjitha aspektet që i përkasin.
Turpi e bënë besimtarin që të mos njohë fjalën e keqe, sjelljet të pahijshme, vrazhdësisë dhe izolimit, pasi të gjitha këto janë cilësi të banorëve të zjarrit.
Turpi ka një vend të madh tek Allahu i Lartësuar, i cili e fton njeriun për te vepra e mirë dhe e largon prej veprës së keqe. Prej kësaj del se turpi është i tëri i mirë, i begatë dhe i dobishëm për atë që e zotëron.
Ebu Hurejre – kënaqësia e Allahut qoftë me të! – ka thënë se ka thënë Profeti – paqja dhe bekimi i Allahut qoftë me të! –: “Turpi është prej besimit, besimi është në xhenet. E pahijshmja (në fjalë dhe në sjellje) është prej pabesisë, pabesia është në zjarrë.” Tirmidhiu. Gjendet tek Albani në “Es selsiletus Sahihatu”.
Muslimani duhet ta konsolidojë turpin në moralin e tij të domosdoshëm, me qëllim fitimin e kënaqësisë së Allahut.
Shkëputur prej ” Tehdhibu Medarixhis Salikin” i Ibnul Kajim El Xheuzi
